Η ”’Μιτοχονδριακή Εύα”’ είναι η Εύα του βιβλίου της Γενέσεως
Κώστα Βουγά, Μοριακού Βιολόγου. Δημοσιεύθηκε την 26 Φεβρουαρίου 2017 από orp
Αποσπάσματα από το άρθρο
Είναι η ιστορία μιας γενετίστριας με το όνομα Rebecca L. Cann, η οποία γεννήθηκε το 1951 στην Iowa των Ηνωμένων Πολιτειών και αυτή τη στιγμή είναι καθηγήτρια Γενετικής στο πανεπιστήμιο της Χαβάης. Η εν λόγω γενετίστρια και η ομάδα της, στα πρώτα μισά της δεκαετίας του ‘80 χρησιμοποίησε μια πρωτοποριακή για την εποχή τεχνική, η οποία, χρησιμοποιώντας μιτοχονδριακό DNA, μπορούσε να ανακατασκευάσει με ακρίβεια κάτι σαν το γενεαλογικό δέντρο ενός οργανισμού, το οποίο ονομάζεται φυλογενετικό δέντρο. Με αυτή την τεχνική, λοιπόν, προσπάθησε να ανακατασκευάσει το γενεαλογικό δέντρο του ανθρωπίνου είδους, το οποίο θα μας έδινε απαντήσεις σχετικά με τη γεωγραφική προέλευση των πρώτων προγόνων του είδους μας, καθώς και το πότε ακριβώς έζησαν.
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να γίνει μια μικρή παρένθεση προκειμένου να εξηγήσουμε τι ακριβώς είναι το μιτοχόνδριο και γιατί χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό των γενεαλογικών αυτών δέντρων. Τα μιτοχόνδρια είναι μικρά οργανίδια που βρίσκονται μέσα στο κύτταρο και είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της ενέργειας που χρειάζεται το κύτταρο. Τα οργανίδια αυτά έχουν δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Το πρώτο είναι ότι έχουν δικό τους γενετικό υλικό, το οποίο είναι ιδιαίτερα επιρρεπές σε μεταλλάξεις από γενιά σε γενιά (λέγοντας μεταλλάξεις εννοούμε τις αλλοιώσεις του γενετικού υλικού). Το δεύτερο είναι ότι περνούν από γενιά σε γενιά μόνο μέσα από τις μητέρες διότι τα σπερματοζωάρια απλούστατα δεν έχουν μιτοχόνδρια. Η τελευταία ιδιότητα δίνει τη δυνατότητα στην προαναφερθείσα τεχνική να ανακατασκευάζει φυλογενετικά δέντρα αποκλει στικά μητρικής καταγωγής.
Τέλος η πρώτη ιδιότητα (των μεταλλάξεων) μας δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε ένα μοριακό ρολόϊ βάσει του οποίου μπορούμε να υπολογίσουμε τον χρόνο που έχει μεσολαβήσει ανάμεσα σε δύο μέλη του δέντρου, από τον αριθμό των μεταλλάξεων που υπάρχουν στο μεταγενέστερο μέλος σε σχέση με το προγενέστερο, δεδομένου ότι έχει καθοριστεί με επιστημονικές μεθόδους ο ρυθμός με τον οποίο συμβαίνουν αυτές οι μεταλλάξεις από γενιά σε γενιά.
Επιστρέφοντας στην κα Cann, υπενθυμίζω ότι, βάσει των παραπάνω, προσπάθησε να ανακατασκευάσει το μητρικό-προγονικό δέντρο του ανθρωπίνου είδους ελπίζοντας να εντοπίσει τις πρώτες μας μητέρες, το που έζησαν και το πότε. Ξεκίνησε, λοιπόν, την ανάλυση του μιτοχονδριακού DNA ενός μεγάλου αριθμού ατόμων προερχομένων από πολλά και διαφορετικά σημεία του πλανήτη. Προς τιμήν της τα αποτελέσματα της εργασίας της δημοσιεύθηκαν το 1987 σε ένα από τα εγκυρότερα επιστημονικά περιοδικά του κόσμου, το περιοδικό «Nature»[1]. Προς έκπληξη των ίδιων των συγγραφέων του άρθρου αλλά και ολόκληρης της επιστημονικής κοινότητας, το μεγάλο μητρικό-γενεαλογικό δέντρο του ανθρωπίνου είδους, βάσει της συγκεκριμένης εργασίας, κατέληξε σε μια και μοναδική γυναίκα η οποία έζησε στην Αφρική πριν από 100.000 – 200.000 χρόνια (ο χρόνος υπολογίστηκε βάσει των μεταλλάξεων που προαναφέραμε, όπως μετρήθηκε με λάθος υπολογισμούς).
Πάντως, με άλλα λόγια, η επιστήμη απέδειξε ότι όλοι οι άνθρωποι που είμαστε ζωντανοί σήμερα προερχόμαστε από ΜΙΑ και μοναδική γυναίκα!
Σχετικά με τον υπολογισμό του χρόνου βάσει των μεταλλάξεων, δέκα χρόνια αργότερα προέκυψε μια επιπλέον εξέλιξη η οποία ήρθε να ταρακουνήσει εκ νέου την επιστημονική κοινότητα. Το 1997 στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό «Nature-Genetics» δημοσιεύθηκε μια εργασία[4] η οποία αποδεικνύει ότι ο ρυθμός των μεταλλάξεων του μιτοχνοδριακού DNA είναι περίπου 20 φορές μεγαλύτερος από αυτόν που είχε υπολογιστεί αρχικά από τα φυλογενετικά δέντρα και είχε χρησιμοποιηθεί στη δημοσίευση της Cann για τον υπολογισμό της ηλικίας της Μιτοχονδριακής Εύας. Μεγαλύτερος ρυθμός μεταλλάξεων σημαίνει ότι τα 100.000 – 200.000 χρόνια που υπολογίστηκαν ως ηλικία της Μιτοχονδριακής Εύας είναι λάθος και ότι ο πραγματικός χρόνος είναι από 5.000 – 10.000 χρόνια! Αυτό το χρονικό παράθυρο είναι σε απόλυτη συμφωνία με τον βιβλικό χρόνο δημιουργίας του κόσμου των 7.521 χρόνων.
Το συγκεκριμένο στοιχείο σχολιάστηκε και από ένα άρθρο στο «Science» ένα χρόνο μετά, στο οποίο ο συγγραφέας επί λέξει αναφέρει «Με την αρχική μέθοδο η Μιτοχονδριακή Εύα υπολογίστηκε ότι ήταν 100.000 -200.000 ετών, ενώ με τη νέα μέθοδο η πραγματική της ηλικία μειώνεται σε μόλις 6.000 χρόνια»[5].
Αναφορές
- Cann RL, Stoneking M, Wilson AC (1987). “Mitochondrial DNA and human evolution”. Nature 325 (6099): 31–36
- Lewin R. The unmasking of mitochondrial Eve. Science. 1987 Oct 2;238(4823):24-6.
- Jane Gitschier. All About Mitochondrial Eve: An Interview with Rebecca Cann. PLoS Genet. 2010 May; 6(5): e1000959.
- Parsons TJ, Muniec DS, Sullivan K, Woodyatt N, Alliston-Greiner R, Wilson MR, Berry DL, Holland KA, Weedn VW, Gill P, Holland MM. A high observed substitution rate in the human mitochondrial DNA control region. Nat Genet. 1997 Apr; 15(4):363-8.
- Gibbons, A. ‘Calibrating the Mitochondrial Clock’. Science 279(5347):28–29, January 2, 1998